Yaşlılarda Beslenme


Yaşlılık döneminde beslenme tüm yaşamımızda olduğu önemli rol oynamaktadır. Öğün saatlerinin atlanmaması, yeterli sıvı tüketiminin yanında var olan kronik rahatsızlıklar ve kullanılan ilaçlar da göz önünde bulundurularak beslenme programı oluşturulmalıdır.

Yaşlılık dönemi 3 ayrı döneme ayrılmıştır. 65-74 yaş: genç yaşlı, 75-84 yaş: yaşlı, 85 yaş ve üstü ileri yaşlı olarak değerlendirilmektedir. Yaşlılar yetersiz beslendiklerinde hastalıklara karşı duyarlılıkları azalır. Yaş ilerledikçe karşılaşılan fizyolojik durumlar iştah azalmasına sebep olabilir.

Bu durumlar;

    • Tat alma duyusunda azalma
    • Diş kaybı ve çene problemleri
    • Kabızlık
    • Mide boşalma hızının yavaşlaması
    • Doygunluk hissinin uzun sürmesi
    • Ağız kuruluğu bunlara örnek olarak verilebilir.

Yaşlılarda yetersiz beslenme kilo kaybına sebep olmaktadır. Kilo kaybı var olan kas gücünü ve kas kütlelerini de etkilediğinden düşme durumlarında kırık riskini arttırır. Yaşanması mümkün olan kırık durumlarında yaşlının hareket kabiliyeti de kısıtlanacağından ciddi sonuçlara sebep olabilir.

Yeterli öğün miktarı bir uzman desteği ile programlanabilir. Yaşlılarda beslenmede dikkat edilmesi gereken maddelere şu şekilde örnek verebiliriz.

    • Yeterli su tüketilmesi önemlidir.
    • Sebze ve meyve tüketilmelidir.
    • Şeker ve tuz oranı azaltılmalıdır.
    • Yağlı besinlerden uzak durulmalıdır.
    • Protein tüketimine dikkat edilmelidir.
    • Ekmek ve tahıllı gıdalar gerekli miktarda tüketilmelidir.
    • Öğün sayısı arttırılmalıdır.
    • Kalsiyum içeriği yüksek besinler tüketilmelidir.
    • Posa tüketimine özen gösterilmelidir.
    • Sigara ve alkol kullanılmamalıdır.

Her gün 2 litre su tüketilmelidir. Haftalık besin programında balık, kuru baklagiller, sebze, meyve, et, süt ve yoğurt mutlaka olmalıdır. Kızartma yemeklerinin yerine buharda haşlanan ya da fırında pişirilmiş yiyecekler tercih edilmelidir. Tatlı tüketimlerinde şerbetli çok şekerli tatlılar yerine sütlü daha az şekerli ve hafif tatlılar tercih edilmelidir. Bu önerilen besinler kişinin yaşı, cinsiyeti, fiziksel aktiviteleri göz önünde bulundurularak ihtiyaç değerleri değişkenlik gösterebilir. Öğün sayısı arttırılmalı porsiyonlar az ve sık olarak organize edilmelidir. Öğünler atlanmamalıdır. Kahvaltı güne başlarken özenle yapılmalıdır ve atlanmamalıdır.

Bir uzman tarafından ideal kilo hesaplanması yapılmalıdır. İdeal kilonun korunması önemlidir. Besinler aracılığı ile alınan enerji miktarı ile kaybedilen enerji miktarı düzenlenmelidir. Yaşamın hiçbir döneminde sigara ve alkol önerilmemektedir. Yaşlılarda sigara ve alkol kullanımı sağlık sorunlarına sebep olabilir. Çok fazla çay, kahve tüketimi de bu dönemde önerilmemektedir. Bunların yerine bitki çayları ya da evde az şekerli yapılan komposto tüketimi tercih edilebilir.

Fiziksel aktivitelere yapılabildiği sürece öncelik verilmelidir. Ağır sporlar yaşlılık döneminde önerilmez. Doğa yürüyüşleri bu dönemde hem aktif olmanızı sağlayacaktır. Tüm bu önerileri sizi takip eden hekiminize danışarak uygulamanız sağlıklı bir süreç yaşamanıza yardımcı olacaktır.